Βερτζαμί: Η ψυχή της Λευκάδας στο ποτήρι
Σε έναν τόπο που βρέχεται από το Ιόνιο και χαϊδεύεται από το αεράκι του πελάγους, η Λευκάδα κρατά καλά φυλαγμένο ένα μυστικό: το Βερτζαμί. Μια σπάνια, αυτόχθονη ποικιλία κόκκινου σταφυλιού που φύεται αποκλειστικά στο νησί και κουβαλά στις ρίζες της τη μνήμη της γης, την αντοχή του αμπελουργού και την πνοή της φύσης.
Δεν πρόκειται για μια ακόμη ποικιλία του ελληνικού αμπελώνα. Το Βερτζαμί είναι η φωνή της Λευκάδας σε κάθε γουλιά. Είναι η τραχύτητα του βράχου, η γλύκα του ήλιου και η υπομονή της βροχής, που όλα μαζί ζυμώνονται και ωριμάζουν σε ένα κρασί βαθιάς ταυτότητας και σπάνιας συγκίνησης.
Ρίζες βαθιές, ιστορία άγνωστη
Το Βερτζαμί δεν εμφανίζεται σε ιστορικά έγγραφα ή μεγάλες αμπελουργικές καταγραφές. Δεν χρειάστηκε να διαφημιστεί ούτε να ταξιδέψει. Άντεξε αθόρυβα στο χρόνο, μέσα στα πετρώδη εδάφη και τις ξερολιθιές της Λευκάδας. Καλλιεργήθηκε από γενιά σε γενιά, από ανθρώπους που δεν ακολουθούσαν τάσεις αλλά τη σοφία του τόπου τους.
Κάθε παλιός αμπελουργός έχει να πει μια ιστορία για το Βερτζαμί. Μια ιστορία γεμάτη μόχθο, με το σταφύλι να ωριμάζει αργά, συχνά ως τα τέλη Σεπτέμβρη. Η όψιμη ωρίμανσή του το κάνει ευάλωτο, αλλά και ξεχωριστό. Χρειάζεται υπομονή, καλό χέρι και πίστη στον σκοπό — ακριβώς όπως και το ίδιο το κρασί που προσφέρει.
Γεύση που ξεχωρίζει
Το Βερτζαμί δεν φωνάζει. Δεν επιβάλλεται με αρώματα εντυπωσιακά ή επιτηδευμένη γλύκα. Αντιθέτως, γοητεύει με τη βαθύχρωμη, σχεδόν μελανή του απόχρωση και τη στιβαρή, γεμάτη γεύση του. Δίνει κρασιά με υψηλή οξύτητα και έντονες τανίνες, χαρακτηριστικά που του δίνουν δυνατότητα παλαίωσης, αλλά και έντονη παρουσία στο τραπέζι.
Η γευστική παλέτα του Βερτζαμί ταξιδεύει ανάμεσα σε νότες μαύρων φρούτων, βιολέτας, μπαχαρικών και βοτάνων του ελληνικού βουνού. Δεν είναι εύκολο, ούτε “φιλικό” με την πρώτη γουλιά. Όμως όποιος το προσεγγίσει με σεβασμό, θα ανακαλύψει ένα κρασί με αλήθεια, βάθος και διάρκεια.
Δύσκολη ποικιλία, μεγάλος χαρακτήρας
Η καλλιέργεια του Βερτζαμί δεν είναι απλή υπόθεση. Οι αποδόσεις του είναι χαμηλές, η ωρίμανση αργή, και οι απαιτήσεις του υψηλές. Δεν είναι φυτό που “συγχωρεί” εύκολα. Αντίθετα, ανταποδίδει μόνο όταν βρει φροντίδα και κατανόηση. Αυτή η ιδιοτροπία το κάνει μοναδικό αλλά και δύσκολο στη διαχείριση. Και ίσως γι’ αυτό λίγοι επιμένουν να το καλλιεργούν.
Ωστόσο, όσοι επιλέγουν να το διατηρήσουν ζωντανό, δεν το κάνουν από συμφέρον, αλλά από αγάπη. Από πίστη στη γη τους, στη γεύση τους και στην ιστορία που μεταφέρεται από αμπέλι σε αμπέλι, σαν κρυφό γράμμα του τόπου.
Το Βερτζαμί σήμερα
Τα τελευταία χρόνια, το Βερτζαμί αρχίζει να τραβά ξανά την προσοχή. Εμείς, στο Οινοποιείο Σύφλογο στα Πλατύστομα Λευκάδας, το βλέπουμε όχι ως “δύσκολη ποικιλία”, αλλά ως θησαυρό σε αναμονή. Επιλέγουμε ήπιες μεθόδους, παλαίωση σε ουδέτερα βαρέλια ή αμφορείς και ελάχιστες παρεμβάσεις, αφήνοντας τον χαρακτήρα της ποικιλίας να μιλήσει μόνος του.
Αυτή η προσέγγιση δεν είναι τυχαία. Αν το Βερτζαμί αντιπροσωπεύει κάτι, είναι η αντοχή και η αυθεντικότητα. Δεν προσποιείται τίποτα. Είναι όπως η γη του: άγριο, τίμιο και αληθινό.
Εκεί που το κρασί έχει ψυχή
Δεν είναι όλα τα κρασιά φτιαγμένα για να εντυπωσιάζουν. Μερικά είναι φτιαγμένα για να συγκινούν. Το Βερτζαμί δεν ζητά το χειροκρότημα· ζητά σιωπή και προσοχή. Είναι ένα κρασί που πίνεται αργά, που “μιλάει” σ’ εκείνους που θέλουν να ακούσουν. Και αυτό το κάνει πολύτιμο.
Στην εποχή των πρόχειρων εντυπώσεων, το Βερτζαμί μας υπενθυμίζει τι σημαίνει ρίζα, ταυτότητα και ουσία. Είναι η ζωντανή απόδειξη ότι η Λευκάδα δεν είναι απλώς προορισμός, αλλά πατρίδα του κρασιού με προσωπικότητα.
Με σεβασμο στη φυση, με αγαπη στον τοπο
Στο Οινοποιείο Σύφλογο, έχουμε επιλέξει να καλλιεργούμε το Βερτζαμί με τον τρόπο που του αξίζει: βιολογικά, χειρωνακτικά, με σεβασμό στον κύκλο της φύσης. Δεν κυνηγάμε την ποσότητα· αναζητούμε την αλήθεια του σταφυλιού. Ακολουθούμε τον φυσικό ρυθμό του αμπελιού και επεμβαίνουμε ελάχιστα, αφήνοντας τον χαρακτήρα της ποικιλίας να εκφραστεί ελεύθερα.
Για εμάς, κάθε φιάλη Βερτζαμί είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Ένας ύμνος στη λευκαδίτικη γη και στους ανθρώπους της.
Γιατί εκεί που η φύση οδηγεί, εμείς επιλέγουμε να την ακολουθούμε.